Reactie AFK op de Hoofdlijnen 2021-2024

Afgelopen 15 november presenteerde wethouder Meliani de Hoofdlijnennota 2021-2024. Deze nota vormt de opmaat naar het nieuwe Kunstenplan, waarin de gemeente het beleidskader vastlegt voor de volgende vier jaar. Het Amsterdams Fonds voor de Kunst (AFK) heeft de Hoofdlijnen met belangstelling gelezen en constateert dat het staande en komende fondsbeleid goed aansluit bij de uitgangspunten van de nota: De aandacht voor spreiding van kunst over de stad bijvoorbeeld, voor diversiteit en inclusie en voor Amsterdamse buitenkunst. Het AFK omarmt daarnaast de ruimte die de wethouder creëert voor cultuureducatie, als ook de focus op actuele thema’s als internationalisering, duurzaamheid en nachtcultuur.

Meer integrale benadering cultuureducatie

In de komende Kunstenplan-periode neemt het AFK de beoordeling van de muziekinstellingen in het cluster cultuureducatie (onder meer Muziekschool Amsterdam, Aslan Muziekcentrum en het Leerorkest) over van de gemeente. Een logische stap, aangezien zo het complete overzicht van het veld en de kennis daarvan geborgd is bij één uitvoerend orgaan. Een ander voorbeeld van een meer integrale benadering ten behoeve van de sector is de nieuwe regeling cultuurcoach. Door cultuurcoaches worden kinderen en jongeren zowel onder als na schooltijd gestimuleerd om actief kunst te beoefenen. Zij gaan scholen, kinderen en ouders verbinden met het cultuureducatieaanbod in de wijken van de stad. Het AFK ziet uit naar de samenwerking met Mocca en de gemeente voor de pilot rond de cultuurcoaches, die in 2020 zal starten. 

Beeldende kunst in de openbare ruimte

In 2019 heeft de gemeente het stadscuratorium in het leven geroepen, een adviesorgaan dat opkomt voor het behoud en het belang van Amsterdamse buitenkunst en nieuwe kunstprojecten stimuleert. Het AFK was als kennispartner betrokken bij de oprichting van het Stadscuratorium en zit aan bij de overleggen die het orgaan voert met de centrale stad. Dat er voor de realisatie van nieuwe kunstwerken in de stadswijken een beroep kan worden gedaan op (co)financiering middels de regeling projectsubsidies bij het AFK, is reeds jaren staande praktijk. Met een groot hart voor buitenkunst en een uitgebreide expertise op gebied van het hele proces rond opdrachtgeverschap, blijft het AFK met plezier deze taak uitvoeren – net als het met raad en daad ondersteunen van het Stadscuratorium.

AFK, Amsterdam Bis en de functies

Naast de Amsterdam Bis, inclusief de vanuit de gemeente aan te wijzen functies, voert het AFK twee regelingen uit in het kader van het Kunstenplan 2021-2024. Dat zijn de regeling Vierjarige subsidies en de regeling Innovatie & Ontwikkeling. Als AFK zijn we er trots op dat we veel belangrijke instellingen vierjarig kunnen ondersteunen in zowel de huidige als de komende kunstenplanperiode – naast alle kortlopende subsidies die we jaarlijks geven aan projecten, organisaties en kunstenaars in de professionele en -amateurkunst.

In de Hoofdlijnen geeft de wethouder aan dat instellingen die inschrijven op een van de functies binnen de Amsterdam Bis en daartoe aanvragen bij de gemeente, ook dienen aan te vragen bij het AFK. Pas als er vanuit de gemeente besloten is welke instellingen binnen een functie worden aangewezen - en welke niet, dan wordt deze laatste categorie door het AFK formeel beoordeeld. De Hoofdlijnen geven vooralsnog geen uitsluitsel over hoe het proces van deze ‘dubbelaanvraag’ eruit komt te zien. Zodra hier meer duidelijkheid over is, zal het AFK hierover verder communiceren - in samenspraak met de gemeente.  

Actieplan inclusie

Het Actieplan Inclusie is opgesteld door de gemeente, wat betreft de uitwerking volgt het AFK het gemeentelijk beleid. Zoals de wethouder aangeeft in de Hoofdlijnen is het Actieplan Inclusie een instapeis waar je aan moet voldoen vóór de aanvraag in behandeling wordt genomen. Deze eis is van toepassing voor alle aanvragers binnen het Kunstenplan: Zowel de Amsterdam Bis instellingen inclusief aangewezen functies, als ook de aanvragers voor de vierjarige regeling bij het AFK. Voor deze laatste groep geldt dat alle (verplichte) documenten die zij aanleveren bij het AFK, onderdeel uitmaken van de procedure en van de weging vanuit het fonds - waaronder het Actieplan Inclusie.

Focus op stadsdelen

In de Hoofdlijnennota ligt de nodige focus bij de stadsdelen, als ook de pro-actieve rol van het AFK in de gebieden buiten het centrum. Het AFK als aanjager van kunst- en cultuurinitiatieven in de wijken wordt benoemd, vanuit de ondersteuning die de regeling projectsubsidies biedt en de bijdragen aan de lokale fondsen voor Oost, Noord, Nieuw-West en Zuid. Ook de AFK Cultuurverkenners komen langs als voorlichters en eerste contact voor kunstenaars vanuit de stadsdelen Noord, Oost, Zuidoost, Nieuw-West en West. De gemeente deelt de ambitie om kunst en cultuur in de wijken te stimuleren en haalt in de Hoofdlijnen met name de stadsdelen Noord, Nieuw-West en Zuidoost aan. Daartoe wordt de afstemming tussen het AFK, de stadsdelen en de directie Kunst en Cultuur in de nieuwe beleidsperiode geïntensiveerd en structureler van aard.

Ontwikkelingen in de amateurkunst

In aanloop naar het nieuwe Kunstenplan gaat het AFK aan de slag met hoe de veranderende samenleving zich weerspiegelt in ontwikkelingen in de amateurkunst. We gaan onderzoek doen naar de veranderende vorm, functie, inhoud en achtergrond van de beoefenaars. Het resultaat hiervan zal zich vertalen naar de vernieuwde projectsubsidieregelingen, die in oktober 2020 aan de gemeente voorgelegd worden.

Internationalisering, duurzaamheid en nachtcultuur

Het gemeentebestuur geeft aan in de komende periode het internationale kunstenaarsklimaat in de stad te willen versterken. Het AFK is betrokken als sparringpartner in een van de sessies rondom het opzetten van een werkgroep die mogelijkheden in kaart brengt om dit internationale kunstenaarsklimaat te verbeteren, zowel lokaal als landelijk. Het AFK heeft over de jaren de nodige expertise opgedaan op gebied van internationalisering, onder meer vanuit het internationale talentprogramma 3Package Deal en vanwege het veelvuldig ondersteunen van internationale makers die in de stad gevestigd zijn via de projectsubsidies. Het fonds stelt op deze manier zijn kennis graag ter beschikking. Ook is internationalisering, naast duurzaamheid en nachtcultuur, één van de thema’s die aanvragers kunnen kiezen als accent binnen hun vierjarige aanvraag bij het AFK. Daarnaast is er ruimte voor onder meer de bovengenoemde onderwerpen in de nieuwe regeling Innovatie & Ontwikkeling. Voor de programmering van Broedplaatsen inclusief nachtcultuur tenslotte, is vanuit de gemeente een (bescheiden) budget toegevoegd aan de AFK regeling projectsubsidies.